პლატფორმას “დედამ იცის” ესაუბრება ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი ნინო სხირტლაძე.
გვესაუბრეთ იმ ნიშნებზე, რომელიც შესაძლოა ბავშვის დაბალ თვითშეფასებაზე მიუთითებდეს.
- ლაპარაკობს ძალიან ჩუმად;
- ლაპარაკისას არ უყურებს მოსაუბრეს თვალებში;
- სისტემატურად სჭირდება შექება ან დასტური, რომ რაიმეს სწორად/კარგად აკეთებს,
- ხშირად იფარავს თვალებს/სახეს ან დაბლა ხრის თავს,
- არ იღებს კომპლიმენტს ან შექებას,
- უნდა, რომ აკონტროლოს სხვები და მათით მანიპულირებდეს;
- ხშირად ამბობს, რომ რაიმეს გაკეთება არ შეუძლია;
- არ გააჩნია ასაკთან შესაფერისი თამაშის უნარი;
- ხშირად ეცვლება ხასიათი;
- ეჭვიანია სხვების მიმართ;
- არ ჰყავს მეგობრები;
- ადვილად უცრუვდება იმედი და თავს ანებებს წამოწყებულ საქმიანობას;
- უჭირს ცვლილებებთან შეგუება, რაიმე ახლოს დაწყება;
- ხშირად ტყუის;
- ემოციური თვალსაზრისით არაადეკვატურად რეაგირებს სიტუაციაზე;
- არ არის დამოუკიდებელი;
- იშვიათად იღიმის ან იცინის;
- საკუთარ თავზე უარყოფითად ლაპარაკობს;
- ადვილად შეიძლება შეეშინდეს, გაუფუჭდეს ხასიათი, აუცრუვდეს გული;
- ზედმეტად იმპულსურია. ვერ აკონტროლებს თავს;
- ძნელად ან ვერ ამყარებს კონტაქტს თანატოლებთან და უფროსებთან;
- უნდა რომ იყოს უფრო დიდი, უფრო პატარა, უფრო მაღალი, უფრო დაბალი ანუ განსხვავებული, ვიდრე არის სინამდვილეში.
რა შეიძლება უშლიდეს ხელს ბავშვებში საკუთარი თავის სწორი შეფასების ჩამოყალიბებას?
- ბავშვისათვის არჩევანის არმიცემა;
- ბავშვის დამოუკიდებლობის (ნორმის ფარგლებში) შეზღუდვა;
- ბავშვის შერცხვენა;
- ბავშვის შემკობა ისეთი ეპითეტებით, როგორიცაა: ზარმაცი, ნელი, უსიცოცხლო, ცელქი და სხვ.;
- არასაკმარისი დროის დათმობა ბავშვთან სასაუბროდ;
- არასაკმარისი ზრუნვა ბავშვზე;
- ბავშვის არმოსმენა;
- ისეთი აქტივობების და მოთხოვნების წარდგენა ბავშვისადმი, რომლებიც არ შეესაბამება მისი განვითარების დონეს;
- ბავშვის არასამართლიანი დასჯა;
- ბავშვის იგნორირება და უდიერად მოპყრობა;
- ბავშვის წარმატებისა და პროგრესის იგნორირება.
რა სჭირდებათ ბავშვებს იმისათვის, რომ ჰქონდეთ საკუთარი თავის რწმენა და როგორ განვუმტკიცოთ დადებითი თვითშეფასება?
- შეუქმენით სიმშვიდე და დაცულობა;
- საკუთარი კომპეტენტურობის შეგრძნება;
- საკუთარი თავის კონტროლი და და პასუხისმგებლობის შეგრძნება;
- საკუთარი ინდივიდუალურობის შეგრძნება;
- დაეხმარეთ ბავშვებს საკუთარი გრძნობების გაცნობიერებასა და გამოხატვაში;
- ყურადღებით მოუსმინეთ მათ;
- უთხარით, რით გამოირჩევიან და რატომ არიან განსაკუთრებულები.
